Notka mi się mocno przeleżała, większość jej napisałem prawie 5 lat temu (sic!), zdjęcia i ceny są z 2016. Ale chciałem się podzielić.

Muzeum Nissim de Camondo jest nie za bardzo znane, trafiliśmy tam tylko dlatego, że żona obejrzała w telewizji film dokumentalny o malarce Élisabeth Vigée-Lebrun i chciała zobaczyć jakieś jej obrazy na żywo. Nie chcieliśmy iść jeszcze raz do Luwru, ale znaleźliśmy że w Camondo są dwa.

Obraz Élisabeth Vigée-Lebrun

Wybraliśmy się więc. No i muzeum było bardzo interesujące, ale zupełnie inne niż się spodziewałem.

Muzeum Nissim de Camondo

Najpierw historia, jak to zwykle w tych sferach smutna. Rodzina Camondo pochodziła z hiszpańskich Żydów. W 1492 w Hiszpanii zarządzono, że miejscowi Żydzi muszą się przekonwertować na katolicyzm, albo wyemigrować. Rodzina wyemigrowała więc do Wenecji. Tam mieszkali do 1798, a potem przenieśli się do Istambułu i zajęli się bankowością. Szło im naprawdę dobrze i już w 1802 założyli własny bank. Wkrótce zrobili się obrzydliwie bogaci i obsługiwali bankowo nawet Imperium Osmańskie jako partner preferowany. W 1869 przenieśli się z pieniędzmi i biznesem do Paryża. Tam też szło im świetnie. W 1873 kupili oni sobie pałacyk położony w bardzo drogiej lokacji w Paryżu. I w tym miejscu mieści się dziś muzeum, ale to wcale nie koniec tej historii. W 1910 Moïse de Camondo, jedyny potomek rodziny odziedziczył wszystko. Był tak obrzydliwie bogaty, że już wcale nie musiał zajmować się biznesem, tylko mógł wydawać pieniądze prawie bez ograniczeń. Zaczął od zburzenia pałacyku i kazał zbudować sobie nowoczesny dom, ten który teraz możemy zwiedzać. Dom miał przede wszystkim mieścić jego starannie wybraną kolekcję sztuki, a oprócz tego odbywać w nim się miały imprezy.

Moïse de Camondo miał dwoje dzieci: syna Nissima de Camondo i córkę Béatrice de Camondo. Z żoną się rozwiódł dość szybko, bo jego małżeństwo było raczej z umowy handlowej, niż z miłości. Potem wybuchła WWI i Nissim poszedł do wojska. Zaczynał od piechoty, a  potem poszedł do lotnictwa. No i nie dożył końca wojny - w 1917 zginął w walce powietrznej. Ojciec, Moïse, już się z tego nie podniósł. Praktycznie nie wychodził ze swojego wspaniałego domu i nie przyjmował gości. W jego supernowoczesnej kuchni kucharze przygotowywali mu posiłki, które zjadał w kącie najmniejszego pomieszczenia w domu. Siedział stale w jednym tylko pokoju. Przed śmiercią zapisał swój dom ze wszystkimi zgromadzonymi dziełami sztuki państwu francuskiemu, a po jego śmierci, w 1935 zrobiono tam muzeum imienia jego syna.

To jeszcze nie koniec smutnych historii - była jeszcze jego córka. Córka miała też córkę i syna. Była baaardzo bogata, dobrze ustawiona i skonwertowana na katolicyzm, więc po zajęciu Francji przez Niemców myślała, że jej żydowskie pochodzenie to przy tym drobiazg. Nawet nie przeniosła się do strefy Vichy, co jej radzono. Niestety myliła się. Wraz z dziećmi zginęła w 1944 w Oświęcimiu.

No ale jak już wiadomo z notki o Oplach, wielkie pieniądze szczęścia nie dają. Nic nowego, zajmijmy się więc muzeum. To muzeum pokazuje życie codzienne obrzydliwego bogacza sprzed stu lat. Interesujące jest, co się od tego czasu zmieniło - co jest nadal zastrzeżone dla bogaczy, a co stało się dostępne dla klas niższych.

Pierwsza obserwacja nie jest specjalnie zaskakująca - wielkie powierzchnie w dobrej lokalizacji to nadal coś tylko dla bogaczy. Dalej jest ciekawiej:

Łazienka bogacza jest wielka, nieźle wyposażona nawet według współczesnych standardów (chociaż coś w rodzaju umywalki do mycia stóp nie występuje współcześnie, przynajmniej w łazience w domu), ale dziś zaskakuje surowym wystrojem. Wszystko białe z niebieskimi akcentami, raczej mat. Grzejnik robiący za wieszak na ręczniki całkiem jak współczesny nam. W sumie dziś nawet plebs może mieć lepszą łazienkę (a gorszą głównie pod względem powierzchni).

Muzeum Nissim de Camondo - łazienka

Bogacz miał w domu windę. Nie zamierzam porównywać jej z windą w bloku, ale widziałem już domy klasy średniej, w których winda była, i było to w Polsce

Muzeum Nissim de Camondo - winda

Kuchnia bogacza była w standardach profesjonalnych i mogła obsłużyc sporą imprezę, na moje (amatorskie) oko dałoby się w niej pracować również dziś. Oczywiście bogacz nie gotował sam, więc porównanie z kuchnią w mieszkaniu lub domku nie ma sensu.

Muzeum Nissim de Camondo - kuchnia

Wystrój pokojów nie jest osiągalny dla współczesnego, nie obrzydliwie bogatego człowieka, a nawet daleko nie wszyscy dzisiejsi obrzydliwie bogaci potrafiliby dobrać przedmioty tak pasujące stylistycznie. No ale Moïse de Camondo nie zajmował się praktycznie niczym innym, niż tylko szukaniem pasujących przedmiotów do swojego domu.

Biblioteka może i ładnie zrobiona, ale w niej głównie pisma i książki (i katalogi aukcji) na temat obrazów i innych przedmiotów do jego domu.

Muzeum Nissim de Camondo - biblioteka

Uważam, że pan Camondo zmarnował sobie życie  na rzeczy może i ładne i cenne, ale w szerszym kontekście puste i bezwartościowe. Wartościowa okazała się tylko rodzina, ale dopiero po tym jak i to spieprzył.

Ale muzeum jest interesujące i warto zobaczyć.

Adres:

Musée Nissim de Camondo

63 Rue de Monceau, 75008 Paris

Otwarte:

• od środy do niedzieli, 10-17:30
• W poniedziałki i wtorki zamknięte

Wstęp:

• Dorośli 9 EUR
• Osoby poniżej 26 lat za darmo

Audioguide w cenie biletu